Kleinste plasticdeeltjes vormen grote bedreiging

Er is steeds meer aandacht voor de problematiek van plastic. En terecht! Gelukkig worden er dan ook meer en meer georganiseerde schoonmaakacties opgezet in de hele wereld. Ook in België zijn er verschillende initiatieven. Zo worden de steden langs de Schelde en Maas onder handen genomen dankzij het initiatief River Cleanup. Dat is al een goed begin, maar het zou natuurlijk nog beter zijn als zwervend afval zoveel mogelijk wordt voorkomen. Hoe groot is nu de afvalproblematiek? En waarom is dit afval zo gevaarlijk? Dat lees je in onderstaand artikel.

Plastic soep vormt groot gevaar voor dier en mens

Dieren kunnen helaas geen onderscheid maken tussen plastic en ‘echte’ voedingsbronnen. Daardoor eten zij veel plastic, wat in veel gevallen tot sterfte leidt. Door het plastic dat dieren binnenkrijgen, geraken hun darmen verstopt met verhongering als gevolg. Bovendien heeft plastic een negatieve impact op hun immuunsysteem. Daarnaast zorgt plastic er ook nog eens voor dat dieren minder vruchtbaar worden, wat dan weer de voortplanting in gevaar brengt. Dieren kunnen ook sterven aan plastic zonder het te eten. Ze kunnen er namelijk ook in verstrikt raken en daardoor sterven. Achtergelaten visnetten maken bijvoorbeeld ontelbaar veel slachtoffers in de oceanen. 

(Bron: https://ec.europa.eu/netherlands/news/eu-wil-milieuvriendelijke-alternatieven-de-strijd-tegen-plastic-zwerfvuil-op-zee_nl)

Ook wij eten plastic

Plastic is niet enkel voor dieren een gevaar, ook mensen worden getroffen door de gevaarlijke impact van plastic. Wanneer mensen aan plastic denken, associëren ze dit vaak met plastic zakjes, flesjes, rietjes, voorverpakte groenten en fruit en veel andere gebruiksvoorwerpen. Het grote gevaar zit echter vaak niet in de grote stukken plastic, maar juist in de kleine vormen zoals micro- en nanoplastics. Deze zijn vaak afkomstig van weggegooid plastic, dat steeds meer uiteenvalt. Er zijn ook veel vormen van plastic die al heel klein zijn en waarvan we ons vaak niet eens bewust zijn dat het om plastic gaat. Denk bijvoorbeeld aan scrubcrèmes en tandpastasoorten, waarbij de 'balletjes' ook van plastic zijn (microbeads).  

We eten plastic, we ademen plastic en het regent plastic. 

Deze kleine en vaak ongrijpbare plastics komen in de oceanen en in onze natuur terecht. Daardoor ontsnapt ook onze voedselketen er niet aan. Uit recente studies blijkt bijvoorbeeld dat er in steeds meer vissen nóg kleinere deeltjes microplastics voorkomen. Wie vis eet, krijgt dus ook kunststof binnen. Bovendien zijn er minuscule plastic deeltjes (de 'plastic smog') die in de lucht zweven en die we inademen. Deze zijn een stuk kleiner dan de microplastics van enkele millimeters, maar kunnen zeer schadelijk zijn voor onze gezondheid. Zelfs op de Noordpool vallen microplastics met sneeuw uit de lucht.

Wat dichterbij huis is het eiland Schiermonnikoog, dat heel veel last heeft van microplastics in de natuur, als gevolg van de aangespoelde containers eerder in 2019. De grote stukken afval zijn veelal opgeruimd, maar juist de kleine deeltjes vormen een gevaar voor mens en dier.

Wetenschappers vinden negen soorten plastic in menselijke ontlasting

Onderzoekers van de Medische Universiteit van Wenen en van het Oostenrijks Milieuagentschap volgden acht proefpersonen uit Nederland, Rusland, Finland, Japan, Italië, Polen, Oostenrijk en Groot-Brittannië. Uit analyse van hun stoelgang bleek dat daarin deeltjes van maar liefst negen soorten plastic aanwezig waren.

"Nu we het eerste bewijs hebben voor de aanwezigheid van plastic in mensen is het nodig dat we gaan onderzoeken wat dit betekent voor de menselijke gezondheid." - Onderzoeker Philipp Schwabl

Wil je ook graag wat doen aan de afvalproblematiek?

Het milieu staat onder grote druk en ons afval vergiftigt de wereld. Het is belangrijk om niet enkel volwassenen, maar ook kinderen al op jonge leeftijd milieubewust te maken door hun kennis van de afvalproblematiek te vergroten. Kinderen zijn de nieuwe generatie. Daarom moeten we ze niet alleen enthousiasmeren om mee de natuur en haar dieren te beschermen, maar ze ook bewust maken van de invloed die zij zelf hebben op de vervuiling van de aarde.

Er zijn veel evenementen waarbij gezamenlijk wordt opgeruimd zoals bijvoorbeeld via www.pickup10.org . Een leuke manier om ook kinderen mee te nemen en ze alles te leren over de ‘plastic soep’ in zeeën en oceanen.

Voorkomen is beter dan genezen!

Ten slotte is het van belang om het gebruik van wegwerpplastic zo veel mogelijk te vermijden, om zo plastic afval te verminderen. Denk dan bijvoorbeeld aan wattenstaafjes, rietjes, ballonstokjes, plastic borden, vochtige doekjes en plastic tasjes. Hieronder vind je de tien plastic voorwerpen voor eenmalig gebruik die het meest op het strand worden gevonden, goed voor 70% van zwerfvuil op zee in Europa.

En begin vandaag al! Want vandaag hebben we morgen in handen.